 |
|
Genel Görelilik Teorisi Nedir? Genel İzafiyet (Görecelik) Kuramı Bize Ne Öğretir? (1 Viewer)
- Thread starter R00T3R
- Start date
Forumda maalesef 2000 karakter sınırı olduğundan dolayı yazının son kısmını da buraya ekliyorum iyi forumlar tekrardan herkese.
Normalde gezegenler, Güneş etrafındaki 1 tam dönüşünü tamamladıktan sonra başladığı yere gelmeleri gerekir. Fakat Merkür'ün yörüngesi gözlemlendiği zaman bu gezegen 1 tam dönüşünden sonra başladığı yere gelmiyor; çok az bir miktar ilerliyordu. (Aşağıdaki videoda Merkür'ün Güneş etrafındaki yörüngesinin zaman içinde ilerlemesini temsili olarak görebilirsiniz.) Sonradan diğer gezegenlerde de gözlenen bu durumun Merkür ile anılmasının nedeni, Merkür'ün diğerlerine göre daha fazla yörünge devinimi gerçekleştirmesiydi.
Urbain Le Verrier bu durumu açıklayabilmek için, Güneş'e Merkür'den daha yakın onuncu bir gezegenin varlığını ortaya attı. Verrier'e göre bu 10. gezegenin varlığı, Merkür'ün Güneş etrafındaki yörüngesine etki ediyor ve Merkür'ün yörünge devinimine yol açıyordu. Bu açıklamanın kabul edilmesinin nedeni aynı durumun Uranüs'ün yörüngesinde de gözlemlenmesiydi.
19. yüzyılın başlarında henüz Neptün'ün varlığı bilinmezken, Verrier dahil bazı astronomlar Uranüs'ün hareketinin, tabletlerde tutulan yörünge kayıtlarıyla uyuşmadığını fark ettiler. Newton'un teorisi o güne kadar kusursuz bir şekilde gezegenlerin hareketlerini açıklıyordu. Fakat Uranüs için bu durum geçerli değildi. Bu olayı açıklamak için ise 8. bir gezegenin varlığını ortaya atarak Uranüs'ün yörünge ilerlemesini açıklamaya çalıştılar. Nitekim çok geçmeden Neptün'ün varlığı keşfedildi ve Uranüs'ün yörüngesindeki tutarsızlık açıklanmış oldu. Böylelikle Newton'un kütleçekimi teorisi bir süre daha geçerliliğini korumaya devam etti.
Fakat Merkür için aynı durum söz konusu değildi. Diğer tüm gezegenlerin kütleçekimi etkisi hesaba katılsa dahi yörünge devinimi açıklanamıyordu. 20. yüzyılın başlarında, Einstein Genel Görelilik Teorisi'nden yola çıkarak kütle çekiminin aslında bir uzay-zaman bükülmesinden ibaret olduğunu söylemesiyle durum değişmişti. Einstein’ın eşitliklerinden çıkan sonuçlarla Merkür'de dâhil gezegenlerin yörünge devinimi artık açıklanabiliyordu.
Merkür yörüngesinde her yüzyılda 42,98 yay saniyelik bir sapma gösteriyordu. Yani her yüzyılda Merkür, 1 derecenin 42/3600'ü kadar yörüngesinde ilerleme kaydediyordu. Venüs için bu değer yüzyılda 8,62 yay saniye, Dünya için 3,84 ve Mars için 1,35 yay saniyedir.
Kütleçekimi Teorisinin Açıklayamadığı Bir Durum: Merkür'ün Yörünge Devinimi
Newton'un kütleçekimi teorisinin açıklayamadığı durumlardan birisi Merkür'ün hesaplanan yörüngesindeki tutarsızlıktı. 1859 yılında Fransız matematikçi ve astronom Urbain Le Verrier, Merkür'ün Güneş etrafındaki yörüngesinde yaptığı yavaş devinimin sadece gezegenlerin kütleçekimi etkisiyle ve Newton'un teorisi ile açıklanamayacağını söyledi.Normalde gezegenler, Güneş etrafındaki 1 tam dönüşünü tamamladıktan sonra başladığı yere gelmeleri gerekir. Fakat Merkür'ün yörüngesi gözlemlendiği zaman bu gezegen 1 tam dönüşünden sonra başladığı yere gelmiyor; çok az bir miktar ilerliyordu. (Aşağıdaki videoda Merkür'ün Güneş etrafındaki yörüngesinin zaman içinde ilerlemesini temsili olarak görebilirsiniz.) Sonradan diğer gezegenlerde de gözlenen bu durumun Merkür ile anılmasının nedeni, Merkür'ün diğerlerine göre daha fazla yörünge devinimi gerçekleştirmesiydi.
Urbain Le Verrier bu durumu açıklayabilmek için, Güneş'e Merkür'den daha yakın onuncu bir gezegenin varlığını ortaya attı. Verrier'e göre bu 10. gezegenin varlığı, Merkür'ün Güneş etrafındaki yörüngesine etki ediyor ve Merkür'ün yörünge devinimine yol açıyordu. Bu açıklamanın kabul edilmesinin nedeni aynı durumun Uranüs'ün yörüngesinde de gözlemlenmesiydi.
19. yüzyılın başlarında henüz Neptün'ün varlığı bilinmezken, Verrier dahil bazı astronomlar Uranüs'ün hareketinin, tabletlerde tutulan yörünge kayıtlarıyla uyuşmadığını fark ettiler. Newton'un teorisi o güne kadar kusursuz bir şekilde gezegenlerin hareketlerini açıklıyordu. Fakat Uranüs için bu durum geçerli değildi. Bu olayı açıklamak için ise 8. bir gezegenin varlığını ortaya atarak Uranüs'ün yörünge ilerlemesini açıklamaya çalıştılar. Nitekim çok geçmeden Neptün'ün varlığı keşfedildi ve Uranüs'ün yörüngesindeki tutarsızlık açıklanmış oldu. Böylelikle Newton'un kütleçekimi teorisi bir süre daha geçerliliğini korumaya devam etti.
Fakat Merkür için aynı durum söz konusu değildi. Diğer tüm gezegenlerin kütleçekimi etkisi hesaba katılsa dahi yörünge devinimi açıklanamıyordu. 20. yüzyılın başlarında, Einstein Genel Görelilik Teorisi'nden yola çıkarak kütle çekiminin aslında bir uzay-zaman bükülmesinden ibaret olduğunu söylemesiyle durum değişmişti. Einstein’ın eşitliklerinden çıkan sonuçlarla Merkür'de dâhil gezegenlerin yörünge devinimi artık açıklanabiliyordu.
Merkür yörüngesinde her yüzyılda 42,98 yay saniyelik bir sapma gösteriyordu. Yani her yüzyılda Merkür, 1 derecenin 42/3600'ü kadar yörüngesinde ilerleme kaydediyordu. Venüs için bu değer yüzyılda 8,62 yay saniye, Dünya için 3,84 ve Mars için 1,35 yay saniyedir.
