E
El-Cewad
Kriptoloji Sözlüğü
açık anahtar (public key) : Açık anahtarlı bir kriptografik yöntem (algoritma) kullanan bir kullanıcının kendisine ait olan iki anahtarından kamuya açık olanı.
açık anahtar altyapısı-AAA (public key infrastructure-PKI ) : Bilgi iletişiminde açık anahtarlı kriptografinin yaygın ve güvenli olarak kullanılabilmesini sağlamaya yarayan ve birbirleriyle eşgüdüm içinde çalışan anahtar üretimi, anahtar yönetimi, onay kurumu, sayısal noterlik, zaman damgası gibi hizmetlerin tümü.
açık anahtarlı kriptografi (public key cryptography) : Her kullanıcıya, sürekli kullanım için biri açık diğeri gizli iki anahtarın verildiği şifreleme/şifre çözme yöntemlerinin tümü. Asimetrik kriptografi ya da çift anahtarlı kriptografi adını da alır.
açık bilgisayar ağı (open computer network) : İsteyen herhangi bir bilgisayar kullanıcısının bağlanabileceği ve diğer kişilerle bilgisayar üzerinden iletişim kurabileceği, herkese açık elektronik iletişim ortamı. Örnek: İnternet.
anahtar (key) : Şifreleme ve şifre çözme sırasında kullanılan sayı *****.
anahtar üretimi (key generation) : Açık anahtarlı kriptografide, her kullanıcının açık/gizli anahtar çiftinin, kullanılan kriptografik yönteme bağlı matematiksel işlemlerle hazırlanması
anahtarı bulan kurum-ABK (key recovery agency-KRA) : Yasal erişime yardımcı olmak amacıyla kurulan ve yargının gerektirdiği durumlarda, zan altındaki kişinin gizli anahtarının matematiksel yöntemlerle elde edilmesini sağlayan kurum. Gizli anahtarını kaybeden herhangi bir kişi de, kimliğini belgeleyerek ABK’ye başvurursa anahtarını yeniden elde edebilir
anahtar yönetimi (key management) : Açık anahtarlı kriptografide her kullanıcıya farklı anahtar çiftleri verilmesi, kullanıcıların açık anahtarlarının herkesin ulaşı**** açık olarak saklanması ve kullanıcıların gizli anahtarlarının mutlak gizliliğinin sağlanmasından sorumlu düzen
access control : Ağ (network) üzerindeki herhangi bir bilgi kaynağına erişim konusunda yetkilendirilmiş kişiler, programlar, işlemler veya network içindeki diğer sistemler için konulan sınırlamadır.
attack signature : Ağ (network) üzerinden gelen bilgi paketlerini bazı modellere göre dikkatlice inceleyerek kötü niyetli aktiviteleri haber veren bir sistemdir.
authentication, authorization and accounting ( AAA ) : Kaynaklara güvenli erişimi sağlayıcı güvenlik unsurlarıdır. Authentication : Server, switch ya da router kullanımlarında cihaz ya da kullanıcının kimliğinin onaylanmasıdır. Authorization :Kullanıcı ya da kullanıcılara sisteme, programa ve network erişim hakkının verilmesidir. Accounting : Herhangi bir kullanıcının ne yaptığı, kullanıcı hareketleri kullanıcı data bağlantıları ve kullanıcı sistem kayıtlarının izlenebilmesi amacıyla yapılan işlemdir.
authentication header : Paketin içeriğinin aktarım sırasında değişmediğini doğrulamak amacıyla kullanılan IPSec başlığıdır.
bilgi bütünlüğü (message integrity): : Bilginin saklanması veya açık/kapalı iletişim ağlarından iletimi sırasında içerik açısından herhangi bir değişime uğratılmamış olması, özgün halinde korunması
bilgi güvenliği (information security) : Bilginin, i) kime ait olduğu belirlenmiş, ii) bütünlüğü korunarak, ve iii) gizliliği sağlanmış olarak iletimi ve saklanması.
çift anahtarlı kriptografi (double key cryptography) : Açık anahtarlı kriptografi veya asimetrik kriptografi.
CBAC (Context-Based Access Control) : Cisco IOS yazılımı içinde bulunan bu özellik sayesinde tüm yönlendirilebilir data akışı denetlenip kontrol edilmiş paketler halinde yapılabilir. ACL tarafından kontrol edilen data akışındaki paketlerin ilerlemesine izin verilebilir ya da yasaklanabilir.
Certificate : Güvenilir bir otorite tarafından özel açıklama ile belirli bir kalıp ve isim altında belirlenen özelliklere sahip olunduğunu bildirir.
certificate authority (CA) : Bağımsız çalışarak dijital sertifikaları onaylar ve bu nedenle yetkilendirilmiş diğer kullanıcıları da tanır.
compromise : Ağ’a (Network’e) yapılan saldırı ve güvenliği aşma olaylarında güvenlik sisteminin kullandığı prosedürlerdir.
computer emergency response team (CERT) : Bilgisayar ve network güvenliği konularında öncelikli olarak servis sağlayan, sistem yöneticilerinden oluşan resmi bir organizasyondur.
açık anahtar (public key) : Açık anahtarlı bir kriptografik yöntem (algoritma) kullanan bir kullanıcının kendisine ait olan iki anahtarından kamuya açık olanı.
açık anahtar altyapısı-AAA (public key infrastructure-PKI ) : Bilgi iletişiminde açık anahtarlı kriptografinin yaygın ve güvenli olarak kullanılabilmesini sağlamaya yarayan ve birbirleriyle eşgüdüm içinde çalışan anahtar üretimi, anahtar yönetimi, onay kurumu, sayısal noterlik, zaman damgası gibi hizmetlerin tümü.
açık anahtarlı kriptografi (public key cryptography) : Her kullanıcıya, sürekli kullanım için biri açık diğeri gizli iki anahtarın verildiği şifreleme/şifre çözme yöntemlerinin tümü. Asimetrik kriptografi ya da çift anahtarlı kriptografi adını da alır.
açık bilgisayar ağı (open computer network) : İsteyen herhangi bir bilgisayar kullanıcısının bağlanabileceği ve diğer kişilerle bilgisayar üzerinden iletişim kurabileceği, herkese açık elektronik iletişim ortamı. Örnek: İnternet.
anahtar (key) : Şifreleme ve şifre çözme sırasında kullanılan sayı *****.
anahtar üretimi (key generation) : Açık anahtarlı kriptografide, her kullanıcının açık/gizli anahtar çiftinin, kullanılan kriptografik yönteme bağlı matematiksel işlemlerle hazırlanması
anahtarı bulan kurum-ABK (key recovery agency-KRA) : Yasal erişime yardımcı olmak amacıyla kurulan ve yargının gerektirdiği durumlarda, zan altındaki kişinin gizli anahtarının matematiksel yöntemlerle elde edilmesini sağlayan kurum. Gizli anahtarını kaybeden herhangi bir kişi de, kimliğini belgeleyerek ABK’ye başvurursa anahtarını yeniden elde edebilir
anahtar yönetimi (key management) : Açık anahtarlı kriptografide her kullanıcıya farklı anahtar çiftleri verilmesi, kullanıcıların açık anahtarlarının herkesin ulaşı**** açık olarak saklanması ve kullanıcıların gizli anahtarlarının mutlak gizliliğinin sağlanmasından sorumlu düzen
access control : Ağ (network) üzerindeki herhangi bir bilgi kaynağına erişim konusunda yetkilendirilmiş kişiler, programlar, işlemler veya network içindeki diğer sistemler için konulan sınırlamadır.
attack signature : Ağ (network) üzerinden gelen bilgi paketlerini bazı modellere göre dikkatlice inceleyerek kötü niyetli aktiviteleri haber veren bir sistemdir.
authentication, authorization and accounting ( AAA ) : Kaynaklara güvenli erişimi sağlayıcı güvenlik unsurlarıdır. Authentication : Server, switch ya da router kullanımlarında cihaz ya da kullanıcının kimliğinin onaylanmasıdır. Authorization :Kullanıcı ya da kullanıcılara sisteme, programa ve network erişim hakkının verilmesidir. Accounting : Herhangi bir kullanıcının ne yaptığı, kullanıcı hareketleri kullanıcı data bağlantıları ve kullanıcı sistem kayıtlarının izlenebilmesi amacıyla yapılan işlemdir.
authentication header : Paketin içeriğinin aktarım sırasında değişmediğini doğrulamak amacıyla kullanılan IPSec başlığıdır.
bilgi bütünlüğü (message integrity): : Bilginin saklanması veya açık/kapalı iletişim ağlarından iletimi sırasında içerik açısından herhangi bir değişime uğratılmamış olması, özgün halinde korunması
bilgi güvenliği (information security) : Bilginin, i) kime ait olduğu belirlenmiş, ii) bütünlüğü korunarak, ve iii) gizliliği sağlanmış olarak iletimi ve saklanması.
çift anahtarlı kriptografi (double key cryptography) : Açık anahtarlı kriptografi veya asimetrik kriptografi.
CBAC (Context-Based Access Control) : Cisco IOS yazılımı içinde bulunan bu özellik sayesinde tüm yönlendirilebilir data akışı denetlenip kontrol edilmiş paketler halinde yapılabilir. ACL tarafından kontrol edilen data akışındaki paketlerin ilerlemesine izin verilebilir ya da yasaklanabilir.
Certificate : Güvenilir bir otorite tarafından özel açıklama ile belirli bir kalıp ve isim altında belirlenen özelliklere sahip olunduğunu bildirir.
certificate authority (CA) : Bağımsız çalışarak dijital sertifikaları onaylar ve bu nedenle yetkilendirilmiş diğer kullanıcıları da tanır.
compromise : Ağ’a (Network’e) yapılan saldırı ve güvenliği aşma olaylarında güvenlik sisteminin kullandığı prosedürlerdir.
computer emergency response team (CERT) : Bilgisayar ve network güvenliği konularında öncelikli olarak servis sağlayan, sistem yöneticilerinden oluşan resmi bir organizasyondur.