(Alıntıdır)
Lütfen like atmayı unutmayın
• Otomatik güncellemelerle tüm yazılımların güncel olmasını sağlayın. Antivirüs, SPAM (İstenmeyen e-posta), casus yazılım engelleme programlarını kullanın ve güvenlik duvarınızı etkinleştirin.
Hassas bilgileri paylaşırken dikkatli olun
• Hassas bilgilerinizi girmeden önce web sayfasının güvenli olduğuna dair işaretleri kontrol edin; https ve altındaki kapalı kilit simgesine dikkat edin.
• Bir e-posta veya anlık mesaj (IM) talebine yanıt olarak hassas bilgiler vermeyin.
Tıklatmadan önce düşünün
• Göndereni tanıyor olsanız bile bir e-posta veya IM'deki ekleri veya bağlantıları tıklatmadan önce düşünün; bunlar sahte olabilir. Gönderenden mesajın gerçek olduğunu onaylatın veya adresi kendiniz girerek resmi web sitesini ziyaret edin.
• Açılan pencerelerdeki bağlantılar veya düğmelere tıklatmayın.
Tahmin edilmesi zor şifreler kullanın
• Çevrimiçi hesaplarınızın, bilgisayarınızın ve diğer aygıtların şifresinin en az sekiz karakterden oluşmasına dikkat edin ve içinde büyük/küçük harf, sayı ve simge kullanın.
• Şifreler ve PIN numaralarını gizli tutun. Bunları çalışma arkadaşlarınız veya işletmelerle (internet kafe işletmecisi gibi) paylaşmayın veya kimseye vermeyin.
• Her yerde aynı şifreyi kullanmayın.
İstenmeyen e-postalara karşı korunun
Uyarı mesajları, yazım veya gramer hataları, gerçek olamayacak kadar güzel teklifler gibi dolandırıcılık göstergesi olan hassas bilgi taleplerine karşı dikkatli olun. Şüpheli web siteleri konusunda sizi uyaran bir filtre kullanın.
Verilerinizi hareket halindeyken koruyun
• Halka açık Wi-Fi nin şifresi yoksa bilinki güvenilir değildir.
• Kaybetmeniz veya çalınma ihtimalini hesaba katarak dizüstü bilgisayarınızdaki (veya USB flash sürücüdeki) verileri şifreleyin.
• Dizüstü bilgisayar, akıllı telefon ve PDA'yı cüzdanınız kadar dikkatle koruyun.
KİŞİSEL GÜVENLİĞİ NE TÜR ÖNLEMLER ALARAK SAĞLARSINIZ
ŞÜPHELİ İŞARETLERE DİKKAT EDİN
En iyi savunmanız sahtekarlığın işaretleri konusunda dikkatli olmaktır.
KİŞİSEL GÜVENLİĞİNİZ TEHLİKEDEYSE NE YAPMALISINIZ?
Mesajlaşırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Mesajlaşmak da herhangi bir web hizmeti gibi riskler barındırabilir. Dikkatsizce mesajlaşmak gizliliğinizi riske sokabilir, banka hesabınızı boşaltabilir ya da bilgisayarınıza hasar verebilir.
İstenmeyen mesajlar tıklatıldığında casus yazılım veya virüs yükleyebilecek bir bağlantı içerir. Casus yazılımlar Web etkinliklerinizi takip etmek veya girdiğiniz şifreler veya hesap numaralarını kaydetmek için kullanılabilir. Virüsler, bilgisayarınıza zarar verebilir veya IM ya da e-posta hesaplarınızdaki adreslerinizi çalabilir ve sizden geliyormuş gibi görünen bir mesajla virüsü herkese gönderebilir.
Güvenli E-posta Kullanımı için Pratik Tavsiyeler
• Birincil e-posta adresiniz veya ekran adınızı sadece tanıdığınız kişiler, saygın şirket ya da kuruluşlarla paylaşın.
• Daha az akılda kalıcı bir ad seçin. Araştırmalar harf, rakam ve diğer karakterlerden oluşan kombinasyonların daha başarılı olduğunu göstermektedir.
• Dikkatli olun ve sağduyunuzu kullanın.
• Göndereni tanıyor olsanız bile bir e-posta veya IM'deki ekleri veya bağlantıları tıklamadan önce düşünün.
• Kişisel bilgilerinizi e-posta veya IM'de de yazmayın. Kişisel bilgiler ev adresiniz, hesap numaralarınız, şifreler veya diğer gizli verileriniz demektir.
• Yabancılarla IM kullanmayın. Sadece listenizde yer alan insanlarla iletişim kurun. Listenize sadece şahsen tanıdığınız insanları ekleyin.
• SPAM (İstenmeyen e-posta) veya IM'leri yoksayın. SPAM’lere yanıt vermeyin veya herhangi bir şey satın almayın.
• Dolandırıcılık işaretlerini kontrol edin. Bunlar, kişisel bilgi istenmesi, uyarı mesajları, yazım ve gramer hataları, gerçek olamayacak kadar güzel görünen teklifler veya mesajı tüm arkadaşlarınıza iletmenizi isteyen zincir mektupları içerebilir.
• Bilgisayarınızı internet tehditlerine karşı koruyun. Güvenlik duvarı, antivirüs, istenmeyen posta engelleme ve casus yazılım engelleme programları kullanın.
• Evinizdeki kablosuz ağı şifreyle koruyun.
• Otomatik güncellemelerle tüm yazılımlarınızı güncel tutun.
• Kimlik avcılığına karşı korunun. Bazı filtreler şüpheli ve rapor edilmiş kimlik avcılığı web siteleri konusunda sizi uyarır.
• Kişi listenizde bulunmayanların iletişimini engelleyin.
Alışveriş yaparken dikkat edilecek hususlar
• Saygın mağazalar ve satıcılardan satın alın.
• Saygınlık durumlarını bilmiyorsanız internetteki yorumları okuyun; bu güvenirliliğin en büyük göstergesidir.
• Link üzerinden giderken yanılma ihtimalini hesaba katın ve web adresini kendiniz yazın.
• Bilgilerinizi üçüncü kişilere satıp satmadıklarını öğrenmek için sitenin gizlilik ilkelerini okuyun.
• Bilgilerinizin güvende olduğunu gösteren işaretleri kontrol edin. Şifreleme, aktarım sırasında verilerinizi koruyan önemli bir güvenlik önlemidir. http https’ye dönüşürse ve kapalı kilit simgeleri bulunuyorsa güvenlidir.
• Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayardan yapın.
• Teslimat ve taşıma ücretleri, garantiler, teslimat tarihi ve ürün ve para iadesi ilkeleri gibi satış koşullarını kontrol edin.
• Sadece satın alma işlemi için yetecek kadar bilgi verin. Gerekmediği halde banka hesap bilgileri, TC Kimlik numarası veya benzeri verileri soranlara karşı dikkatli olun.
• Ödemek için güvenli bir yöntem seçin. Kart sahibi için koruma sağlayan bir kredi kartı veya sanal kart kullanın.
• Şifrenizi, adresinizi ve kredi kartı verilerinizi depolayan siteler konusunda dikkatli olun. Bu bilgileri depolayan ve alışveriş esnasında bir daha sormayan web sitelerine karşı dikkatli olun.
• Onay kodu veya e-posta mesajı ve makbuz da dahil siparişinizin bir kopyasını yazdırın veya kaydedin. Satıcıdan gelen bağlantıları tıklamak yerine siteye kendiniz girin ve ödemeyi kendiniz doğrulayın.
• Hesap ekstrenizi her zaman kontrol altında tutun.
Halka Açık Ağlarda Güvenlik İçin Yapılması Gerekenler
• Halka açık kablosuz bağlantı noktalarında dizüstü bilgisayarınızı güvenlik duvarı, antivirüs, istenmeyen e-posta ve casus yazılım önleme programlarıyla koruyun.
• Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayarda gerçekleştirin. Zor durumda kalmadıkça halka açık bilgisayarlarda ya da komşunun şifresiz ağı üzerinden fatura ödemeyin, banka işlemleri gerçekleştirmeyin, alışveriş yapmayın.
• Arkanızdan sizi izleyenlere dikkat edin. Şifre ve kullanıcı adı girerken parmaklarınız veya ekran izlenebilir.
• Halka açık bilgisayar kullanıyorsanız uygun koruma yöntemleri olmadığında bilgisayar korsanları ve kimlik hırsızları ne yaptığınızı casus yazılımlarla izleyebilir.
• Halka açık bir bilgisayarda bilgili bir hırsız bilgisayara girdiğiniz tüm şifreleri veya hesap numaralarını kaydetmesi için casus yazılım kurmuş olabilir.
• Kablosuz ağ mutlaka bir şifre ile korunmalıdır. WPA2 (Wi-Fi Protected Access 2) şifreleme teknolojisi kullanın.
• İnterneti kullanmadığınız zaman kablosuz bağlantıyı kapatın
• Otomatik güncellemelerle tüm yazılımlarınızı güncel tutun.
• Kablosuz bağlantı noktasının güvenlik düzeyini kontrol edin. Birçok bağlantı noktası ücretsiz Wi-Fi sağlar; bazıları ücretli bağlantı sunar. Bir ücret ödemenizi gerektirse de en güvenli olanını seçin.
• Ağın web sitesindeki gizlilik beyanını kontrol edin. Gizlilik beyanı yoksa işlerinizi evdeki bilgisayarınızda yapmayı tercih edin.
• Halka açık bir bilgisayar kullanıyorsanız ekranınızda kişisel verileriniz varken kısa bir süre için bile olsa bilgisayarı bırakmayın.
• İzlerinizi silin. Web tarayıcılar, şifreleriniz ve ziyaret ettiğiniz her sayfanın kaydını tutar.
• Bir siteye girmeden önce tarayıcının şifrelerinizi depolama özelliğini kapatın.
• Bir siteye üye olduğunuzda sitenin şifre ve kullanıcı adınızı kaydetmediğinden emin olun.
• İşiniz bittiğinde kullanıcı adı ve şifrenizle girdiğiniz hesabınızdan “logout ya da çıkış” sekmesine basarak güvenli çıkış yapın ve tarayıcı penceresini kapatın. Daha sonra o bilgisayardaki çevrimiçi etkinliğinizin geçmişini silin.
Şifrenizi Korumak için 7 İpucu
Bilgisayarınızı, cep telefonunuzu, kredi kartı bilgisi verdiğiniz alışveriş sitelerindeki ve kişisel bilgilerinizi bıraktığınız sosyal arkadaşlık ağları da dahil olmak üzere tüm web sitelerindeki hesaplarınızı tahmin edilmesi zor şifrelerle koruyun.
Tahmin edilmesi zor şifreler en az sekiz karakter uzunluğundadır ve büyük ve küçük harf, rakam ve simgelerden oluşan bir kombinasyondur. Bu şifrelerin sizin tarafınızdan hatırlanması kolaydır ancak başkaları tarafından tahmin edilmesi güçtür.
1 - E-posta ya da IM aracılığıyla asla şifrenizi göndermeyin
• Şifrelerinizi arkadaşınız, aileniz bile olsa e-posta, anlık mesaj ya da metin mesajlarında asla paylaşmayın.
2 - Bir e-posta ile şifreniz isteniyorsa asla vermeyin
• 48 saat içinde cevap vermezseniz hesabınız kapanacak diyen ve kullanıcı adı ve şifrenizi e-posta üzerinden açılacak linklerle yenilemenizi isteyen maillere asla cevap vermeyin. Bu sizin kimliğinizi çalmak için bir tuzaktır.
3 - Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayardan gerçekleştirin.
• Halka açık bir bilgisayarda veya halka açık kablosuz bağlantı kullanarak kendi bilgisayarınızda kesinlikle banka işlemleri, alışveriş yapmayın, fatura ödemeyin veya diğer kişisel işlerinizi gerçekleştirmeyin.
• Arkanızdan sizi izleyenlere dikkat edin. Şifre, PIN, kullanıcı adı ya da bu tip diğer hassas bilgileri arayan insanlar halka açık bir bilgisayar ya da telefonunuza girerken parmaklarınızı veya ekranı izleyebilir
4 - Şifrenizi gizli tutun
• Şifrenizi arkadaşlarınızla ailenizle, özellikle çocuklarınızla paylaşmayın.
5 - Şifrelerinizi iyi saklayın
• Şifrenizi bilgisayarınızdaki bir dosyada tutmayın ya da şifrenizi telefonunuza yazmayın. Bu PIN numaranızı ATM kartınızın üzerine yazmakla aynı şeydir.
6 - Birden fazla şifre kullanın
• Banka ve diğer önemli işleriniz için ayrı ayrı şifreler kullanın
7 - Şifrelerinizi 30 günde bir değiştirin
• Mutlaka şifrelerinizi düzenli bir şekilde değiştirin.
Terimler ve Kısaltmalar
SPAM: İstenmeyen e-posta
Çevrimiçi: Online
https (Secure Hypertext Transfer Protocol): Güvenli hiper metin transfer protokolü. Klasik HTTP protokolüne SSL (internet şifreleme) protokolünün eklenmesi ile elde edilir.
IM (Instant Messaging): MSN ya da Gtalk kullanırken gönderilen kısa anlık mesajlar
Wi-Fi: Kablosuz bağlantı
PDA (Personal Digital Assistant): Taşınabilir küçük cep bilgisayarı
WPA2 (Wi-Fi Protected Access 2): Kablosuz ağlarda güvenliği sağlama amacıyla geliştirilen şifreleme sistemi’nin geliştirilmiş versiyonudur.
Wi-Fi kart: Bilgisayarınıza harici olarak takılan (USB vb) ve kablosuz bağlantı sağlayan kart.
Sanal kart: İnternet gibi güvensiz ortamlarda kredi kartı yerine kullanmak için tasarlanmış, limiti belirlenebilen kart. Bütün bankaların sanal kart uygulaması vardır.
Scammer: Dolandırıcı
MMOG (Massively Multiplayer Online Game): Çok oyunculu çevrimiçi oyun
PIN Kodu (Personal Identification Number): Kişisel Kimlik Numarası SIM kartla birlikte kullanılan bir koddur.
Phishing: Yemleme. Yasadışı yollarla bir kişinin şifresini veya kredi kartı ayrıntılarını öğrenmektir. Hesap avcıları, genelde e-posta vb. yollarla kişilere ulaşır ve hassas bilgileri resmi bir kurummuş gibi isterler. Bu "av"a karşılık veren yani yem’i yutan kullanıcıların da hesapları, şifreleri vb. özel bilgileri çalınır.
Blog: Kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturabildikleri, günlüğe benzeyen web siteleridir.
Lütfen like atmayı unutmayın
View hidden content is available for registered users!
Güvenlik İçin Temel İpuçları
Bilgisayarınızı koruyun
Bilgisayarınızı koruyun
View hidden content is available for registered users!
• Otomatik güncellemelerle tüm yazılımların güncel olmasını sağlayın. Antivirüs, SPAM (İstenmeyen e-posta), casus yazılım engelleme programlarını kullanın ve güvenlik duvarınızı etkinleştirin.
Hassas bilgileri paylaşırken dikkatli olun
• Hassas bilgilerinizi girmeden önce web sayfasının güvenli olduğuna dair işaretleri kontrol edin; https ve altındaki kapalı kilit simgesine dikkat edin.
• Bir e-posta veya anlık mesaj (IM) talebine yanıt olarak hassas bilgiler vermeyin.
Tıklatmadan önce düşünün
• Göndereni tanıyor olsanız bile bir e-posta veya IM'deki ekleri veya bağlantıları tıklatmadan önce düşünün; bunlar sahte olabilir. Gönderenden mesajın gerçek olduğunu onaylatın veya adresi kendiniz girerek resmi web sitesini ziyaret edin.
• Açılan pencerelerdeki bağlantılar veya düğmelere tıklatmayın.
Tahmin edilmesi zor şifreler kullanın
• Çevrimiçi hesaplarınızın, bilgisayarınızın ve diğer aygıtların şifresinin en az sekiz karakterden oluşmasına dikkat edin ve içinde büyük/küçük harf, sayı ve simge kullanın.
• Şifreler ve PIN numaralarını gizli tutun. Bunları çalışma arkadaşlarınız veya işletmelerle (internet kafe işletmecisi gibi) paylaşmayın veya kimseye vermeyin.
• Her yerde aynı şifreyi kullanmayın.
İstenmeyen e-postalara karşı korunun
Uyarı mesajları, yazım veya gramer hataları, gerçek olamayacak kadar güzel teklifler gibi dolandırıcılık göstergesi olan hassas bilgi taleplerine karşı dikkatli olun. Şüpheli web siteleri konusunda sizi uyaran bir filtre kullanın.
Verilerinizi hareket halindeyken koruyun
• Halka açık Wi-Fi nin şifresi yoksa bilinki güvenilir değildir.
• Kaybetmeniz veya çalınma ihtimalini hesaba katarak dizüstü bilgisayarınızdaki (veya USB flash sürücüdeki) verileri şifreleyin.
• Dizüstü bilgisayar, akıllı telefon ve PDA'yı cüzdanınız kadar dikkatle koruyun.
KİŞİSEL GÜVENLİĞİ NE TÜR ÖNLEMLER ALARAK SAĞLARSINIZ
View hidden content is available for registered users!
- Tahmin edilmesi zor şifreler oluşturun (harf rakam ve simgeden oluşan en az sekiz karakterli)
- Şifrelerinizi kimseyle paylaşmayın.
- E-posta veya anlık mesajda kesinlikle hassas bilgilerinizi göndermeyin.
- Mailin içindeki web adresi linklerine tıklamak yerine adresi kendiniz girin.
- İstenmeyen e-postaları hemen silin.
- Banka ve mali kurumlara ait hesap bilgilerinizi isteyen e-postalara yanıt vermeyin. Hiçbir banka ya da mali kurum mail aracılığıyla link göndererek hesaplarınıza giriş yapmanızı istemez.
- Kaynağını ve güvenilirliliğini bilmediğiniz dosyaları çalıştırmayın. Sadece güvenilir kaynaklardan dosya indirin.
- Evinizdeki kablosuz ağı şifreyle koruyun.
- Saygın ve bilinen mağazalardan ve satıcılardan alışveriş yapın.
- Kişisel bilgilerinizi vermeden önce web sitesindeki gizlilik beyanını okuyun. Site hangi verileri paylaştığını, bilgilerin güvenliğini nasıl sağladığını, nasıl değiştirip sileceğinizi Gizlilik Beyanı’nda belirtmelidir.
- Kayıt ve diğer formlarda sadece doldurulması zorunlu bilgileri verin.
- Bilgilerinizin güvende olduğunu gösteren işaretlere dikkat edin. https (“s” güvenli demektir) ve kapalı kilit simgesi bulunan bir web adresi olumlu bir göstergedir.
- Birincil e-posta adresinizi veya IM adresinizi sadece tanıdığınız kişiler ve saygın kuruluşlarla paylaşın.
- Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayarda gerçekleştirin. Halka açık kablosuz bağlantıda kesinlikle banka işlemleri, alışveriş yapmayın, fatura ödemeyin veya diğer kişisel işlerinizi gerçekleştirmeyin.
- E-posta, anlık mesaj ya da açılan penceredeki bağlantıları tıklarken dikkatli olun.
- Banka bilgilerinizi kontrol altında tutun. Açmadığınız hesapları, sizden izinsiz yapılan işlemleri kontrol altında tutun.
- Bilgisayarınızın güvenliğini geliştirin. Güvenli İnternet Sihirbazında bulunan programları kullanın ve programları güncel tutun.
- Teknolojiyi takip edin. Bir çok e-posta programı istenmeyen posta filtresi kullanır. İstenmeyen e-postaları tespit etmek ve silmek için bu programları kullanın.
- Dosyalarınızı yedekleyin. Hiçbir güvenlik yöntemi tamamen hatasız değildir. Dolayısıyla önemli dosyalarınızı düzenli olarak yedekleyin.
- En az iki arama motorunda adınızı arayın. Telefon numaranız ya da diğer hassas bilgilerinizi bulursanız silinmesini sağlayın.
- Kimlik avcılığı önleme programı kullanın.
- Sosyal ağları daha güvenli kullanın. Gizlilik ayarlarını kontrol edin.
- Profil ya da blog sayfalarınızın herkese açık olup olmadığını kontrol edin. Fotoğraflarınızı bütün arkadaşlarınızın görmesini ya da profilinize tüm arkadaşlarınızın yorum yapmasını istemeyebilirsiniz.
- Bir sosyal siteye dosya göndermeden önce iyi düşünün. Gönderdikleriniz internette kalıcıdır. Site gönderdiklerinizi arşivleyebilir, bilgileriniz korsanların eline geçebilir.
- İnternette tanıştığınız biriyle yüzyüze görüşecekseniz dikkatli olun. Kalabalık bir ortamda buluşun ve yanınızda bir arkadaşınız olsun. Hislerinize kulak verin, kişi güven vermiyorsa uzaklaşın.
ŞÜPHELİ İŞARETLERE DİKKAT EDİN
En iyi savunmanız sahtekarlığın işaretleri konusunda dikkatli olmaktır.
- Gelen e-posta adresine dikkat edin, şüphe uyandırıyorsa hemen silin.
- Adınızı kullanmak yerine genel hitaplar kullanılabilir.
- Düşünmeden yanıtlamanız için suçlular bir aciliyet hissi oluşturmaya çalışır. Eğer mesaj sizde paniğe yol açıyorsa dikkate almayın
- Hatalı yazımlar ve dilbilgisi hataları vardır
- Hesabınızı doğrulama veya güncelleme, ücret ödemeyi durdurma ya da benzer kararlar vermenizi isteyen talepler gelebilir
- İnanılmaz teklifler yapılır. Gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa muhtemelen gerçek değildir.
KİŞİSEL GÜVENLİĞİNİZ TEHLİKEDEYSE NE YAPMALISINIZ?
- Bulunduğunuz ilçenin savcılığına başvuru yapın
- [email protected] adresine mail atın
- 0212 636 2973 nolu telefondan İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Bilişim Suçları bölümünü arayın. 10 Nisan Sayfamıza Hoş Geldiniz.
- Çevrimiçi hesaplarınızdaki şifreleri hemen değiştirin.
- Müstehcen veya nefret içerikli materyaller, sahtekarlık veya hesabınızın çalınması gibi olumsuz olayları bu olayların gerçekleştiği web sitesine bildirin.
- Uygunsuz içeriğe ya da suç unsuru içeren yayınlara yönelik ihbarlarınızı [email protected] adresine gönderin, 0312 582 82 82 nolu telefona bildirin ya da İhbar Web adresindeki ilgili alanlarda form doldurun.
- Kredi kartı bilgisi, hesap numarası, şifre gibi bilgiler verdiyseniz bankanızla hemen iletişime geçin. Yapmanız gerekenleri öğrenin.
- Sahtekarlıkla erişilmiş veya açılmış hesapları kapatın. Bu şirketlerin her biriyle görüşün ve yazılı olarak takip edin.
- Hesap etkinliğinizi inceleyin
- Yaptığınız işlemlerin belgelerini kaydedin.
- Şifrenizi kimsenin değiştirmediğinden emin olmak için düzenli olarak oturum açın.
- Olası dolandırıcılıkları tespit için hesap ekstrelerinizi talep edin.
- Tüm e-posta ve mektupların kopyalarını çıkarın, görüşmeler hakkında ayrıntılı notlar tutun.
Mesajlaşırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Mesajlaşmak da herhangi bir web hizmeti gibi riskler barındırabilir. Dikkatsizce mesajlaşmak gizliliğinizi riske sokabilir, banka hesabınızı boşaltabilir ya da bilgisayarınıza hasar verebilir.
İstenmeyen mesajlar tıklatıldığında casus yazılım veya virüs yükleyebilecek bir bağlantı içerir. Casus yazılımlar Web etkinliklerinizi takip etmek veya girdiğiniz şifreler veya hesap numaralarını kaydetmek için kullanılabilir. Virüsler, bilgisayarınıza zarar verebilir veya IM ya da e-posta hesaplarınızdaki adreslerinizi çalabilir ve sizden geliyormuş gibi görünen bir mesajla virüsü herkese gönderebilir.
Güvenli E-posta Kullanımı için Pratik Tavsiyeler
• Birincil e-posta adresiniz veya ekran adınızı sadece tanıdığınız kişiler, saygın şirket ya da kuruluşlarla paylaşın.
• Daha az akılda kalıcı bir ad seçin. Araştırmalar harf, rakam ve diğer karakterlerden oluşan kombinasyonların daha başarılı olduğunu göstermektedir.
• Dikkatli olun ve sağduyunuzu kullanın.
• Göndereni tanıyor olsanız bile bir e-posta veya IM'deki ekleri veya bağlantıları tıklamadan önce düşünün.
• Kişisel bilgilerinizi e-posta veya IM'de de yazmayın. Kişisel bilgiler ev adresiniz, hesap numaralarınız, şifreler veya diğer gizli verileriniz demektir.
• Yabancılarla IM kullanmayın. Sadece listenizde yer alan insanlarla iletişim kurun. Listenize sadece şahsen tanıdığınız insanları ekleyin.
• SPAM (İstenmeyen e-posta) veya IM'leri yoksayın. SPAM’lere yanıt vermeyin veya herhangi bir şey satın almayın.
• Dolandırıcılık işaretlerini kontrol edin. Bunlar, kişisel bilgi istenmesi, uyarı mesajları, yazım ve gramer hataları, gerçek olamayacak kadar güzel görünen teklifler veya mesajı tüm arkadaşlarınıza iletmenizi isteyen zincir mektupları içerebilir.
• Bilgisayarınızı internet tehditlerine karşı koruyun. Güvenlik duvarı, antivirüs, istenmeyen posta engelleme ve casus yazılım engelleme programları kullanın.
• Evinizdeki kablosuz ağı şifreyle koruyun.
• Otomatik güncellemelerle tüm yazılımlarınızı güncel tutun.
• Kimlik avcılığına karşı korunun. Bazı filtreler şüpheli ve rapor edilmiş kimlik avcılığı web siteleri konusunda sizi uyarır.
• Kişi listenizde bulunmayanların iletişimini engelleyin.
Alışveriş yaparken dikkat edilecek hususlar
• Saygın mağazalar ve satıcılardan satın alın.
• Saygınlık durumlarını bilmiyorsanız internetteki yorumları okuyun; bu güvenirliliğin en büyük göstergesidir.
• Link üzerinden giderken yanılma ihtimalini hesaba katın ve web adresini kendiniz yazın.
• Bilgilerinizi üçüncü kişilere satıp satmadıklarını öğrenmek için sitenin gizlilik ilkelerini okuyun.
• Bilgilerinizin güvende olduğunu gösteren işaretleri kontrol edin. Şifreleme, aktarım sırasında verilerinizi koruyan önemli bir güvenlik önlemidir. http https’ye dönüşürse ve kapalı kilit simgeleri bulunuyorsa güvenlidir.
• Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayardan yapın.
• Teslimat ve taşıma ücretleri, garantiler, teslimat tarihi ve ürün ve para iadesi ilkeleri gibi satış koşullarını kontrol edin.
• Sadece satın alma işlemi için yetecek kadar bilgi verin. Gerekmediği halde banka hesap bilgileri, TC Kimlik numarası veya benzeri verileri soranlara karşı dikkatli olun.
• Ödemek için güvenli bir yöntem seçin. Kart sahibi için koruma sağlayan bir kredi kartı veya sanal kart kullanın.
• Şifrenizi, adresinizi ve kredi kartı verilerinizi depolayan siteler konusunda dikkatli olun. Bu bilgileri depolayan ve alışveriş esnasında bir daha sormayan web sitelerine karşı dikkatli olun.
• Onay kodu veya e-posta mesajı ve makbuz da dahil siparişinizin bir kopyasını yazdırın veya kaydedin. Satıcıdan gelen bağlantıları tıklamak yerine siteye kendiniz girin ve ödemeyi kendiniz doğrulayın.
• Hesap ekstrenizi her zaman kontrol altında tutun.
Halka Açık Ağlarda Güvenlik İçin Yapılması Gerekenler
• Halka açık kablosuz bağlantı noktalarında dizüstü bilgisayarınızı güvenlik duvarı, antivirüs, istenmeyen e-posta ve casus yazılım önleme programlarıyla koruyun.
• Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayarda gerçekleştirin. Zor durumda kalmadıkça halka açık bilgisayarlarda ya da komşunun şifresiz ağı üzerinden fatura ödemeyin, banka işlemleri gerçekleştirmeyin, alışveriş yapmayın.
• Arkanızdan sizi izleyenlere dikkat edin. Şifre ve kullanıcı adı girerken parmaklarınız veya ekran izlenebilir.
• Halka açık bilgisayar kullanıyorsanız uygun koruma yöntemleri olmadığında bilgisayar korsanları ve kimlik hırsızları ne yaptığınızı casus yazılımlarla izleyebilir.
• Halka açık bir bilgisayarda bilgili bir hırsız bilgisayara girdiğiniz tüm şifreleri veya hesap numaralarını kaydetmesi için casus yazılım kurmuş olabilir.
• Kablosuz ağ mutlaka bir şifre ile korunmalıdır. WPA2 (Wi-Fi Protected Access 2) şifreleme teknolojisi kullanın.
• İnterneti kullanmadığınız zaman kablosuz bağlantıyı kapatın
• Otomatik güncellemelerle tüm yazılımlarınızı güncel tutun.
• Kablosuz bağlantı noktasının güvenlik düzeyini kontrol edin. Birçok bağlantı noktası ücretsiz Wi-Fi sağlar; bazıları ücretli bağlantı sunar. Bir ücret ödemenizi gerektirse de en güvenli olanını seçin.
• Ağın web sitesindeki gizlilik beyanını kontrol edin. Gizlilik beyanı yoksa işlerinizi evdeki bilgisayarınızda yapmayı tercih edin.
• Halka açık bir bilgisayar kullanıyorsanız ekranınızda kişisel verileriniz varken kısa bir süre için bile olsa bilgisayarı bırakmayın.
• İzlerinizi silin. Web tarayıcılar, şifreleriniz ve ziyaret ettiğiniz her sayfanın kaydını tutar.
• Bir siteye girmeden önce tarayıcının şifrelerinizi depolama özelliğini kapatın.
• Bir siteye üye olduğunuzda sitenin şifre ve kullanıcı adınızı kaydetmediğinden emin olun.
• İşiniz bittiğinde kullanıcı adı ve şifrenizle girdiğiniz hesabınızdan “logout ya da çıkış” sekmesine basarak güvenli çıkış yapın ve tarayıcı penceresini kapatın. Daha sonra o bilgisayardaki çevrimiçi etkinliğinizin geçmişini silin.
Şifrenizi Korumak için 7 İpucu
Bilgisayarınızı, cep telefonunuzu, kredi kartı bilgisi verdiğiniz alışveriş sitelerindeki ve kişisel bilgilerinizi bıraktığınız sosyal arkadaşlık ağları da dahil olmak üzere tüm web sitelerindeki hesaplarınızı tahmin edilmesi zor şifrelerle koruyun.
Tahmin edilmesi zor şifreler en az sekiz karakter uzunluğundadır ve büyük ve küçük harf, rakam ve simgelerden oluşan bir kombinasyondur. Bu şifrelerin sizin tarafınızdan hatırlanması kolaydır ancak başkaları tarafından tahmin edilmesi güçtür.
1 - E-posta ya da IM aracılığıyla asla şifrenizi göndermeyin
• Şifrelerinizi arkadaşınız, aileniz bile olsa e-posta, anlık mesaj ya da metin mesajlarında asla paylaşmayın.
2 - Bir e-posta ile şifreniz isteniyorsa asla vermeyin
• 48 saat içinde cevap vermezseniz hesabınız kapanacak diyen ve kullanıcı adı ve şifrenizi e-posta üzerinden açılacak linklerle yenilemenizi isteyen maillere asla cevap vermeyin. Bu sizin kimliğinizi çalmak için bir tuzaktır.
3 - Mali işlemlerinizi evinizdeki bilgisayardan gerçekleştirin.
• Halka açık bir bilgisayarda veya halka açık kablosuz bağlantı kullanarak kendi bilgisayarınızda kesinlikle banka işlemleri, alışveriş yapmayın, fatura ödemeyin veya diğer kişisel işlerinizi gerçekleştirmeyin.
• Arkanızdan sizi izleyenlere dikkat edin. Şifre, PIN, kullanıcı adı ya da bu tip diğer hassas bilgileri arayan insanlar halka açık bir bilgisayar ya da telefonunuza girerken parmaklarınızı veya ekranı izleyebilir
4 - Şifrenizi gizli tutun
• Şifrenizi arkadaşlarınızla ailenizle, özellikle çocuklarınızla paylaşmayın.
5 - Şifrelerinizi iyi saklayın
• Şifrenizi bilgisayarınızdaki bir dosyada tutmayın ya da şifrenizi telefonunuza yazmayın. Bu PIN numaranızı ATM kartınızın üzerine yazmakla aynı şeydir.
6 - Birden fazla şifre kullanın
• Banka ve diğer önemli işleriniz için ayrı ayrı şifreler kullanın
7 - Şifrelerinizi 30 günde bir değiştirin
• Mutlaka şifrelerinizi düzenli bir şekilde değiştirin.
Terimler ve Kısaltmalar
SPAM: İstenmeyen e-posta
Çevrimiçi: Online
https (Secure Hypertext Transfer Protocol): Güvenli hiper metin transfer protokolü. Klasik HTTP protokolüne SSL (internet şifreleme) protokolünün eklenmesi ile elde edilir.
IM (Instant Messaging): MSN ya da Gtalk kullanırken gönderilen kısa anlık mesajlar
Wi-Fi: Kablosuz bağlantı
PDA (Personal Digital Assistant): Taşınabilir küçük cep bilgisayarı
WPA2 (Wi-Fi Protected Access 2): Kablosuz ağlarda güvenliği sağlama amacıyla geliştirilen şifreleme sistemi’nin geliştirilmiş versiyonudur.
Wi-Fi kart: Bilgisayarınıza harici olarak takılan (USB vb) ve kablosuz bağlantı sağlayan kart.
Sanal kart: İnternet gibi güvensiz ortamlarda kredi kartı yerine kullanmak için tasarlanmış, limiti belirlenebilen kart. Bütün bankaların sanal kart uygulaması vardır.
Scammer: Dolandırıcı
MMOG (Massively Multiplayer Online Game): Çok oyunculu çevrimiçi oyun
PIN Kodu (Personal Identification Number): Kişisel Kimlik Numarası SIM kartla birlikte kullanılan bir koddur.
Phishing: Yemleme. Yasadışı yollarla bir kişinin şifresini veya kredi kartı ayrıntılarını öğrenmektir. Hesap avcıları, genelde e-posta vb. yollarla kişilere ulaşır ve hassas bilgileri resmi bir kurummuş gibi isterler. Bu "av"a karşılık veren yani yem’i yutan kullanıcıların da hesapları, şifreleri vb. özel bilgileri çalınır.
Blog: Kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturabildikleri, günlüğe benzeyen web siteleridir.
