PHP Öğreniyorum Eğitim Seti - 1.Ünite
View hidden content is available for registered users!
PHP Genel Bilgiler
PHP Kurucusu : Rasmus Lerdorf
PHP Çıkış Tarihi : 1995
PHP ilk olarak web sayfalarına gelen ziyaretçilerin sayısını tutmak için geliştirilmişti ancak bu yaklaşımı insanlar benimsedi ve açık kaynak
dünyasında PHP günümüze kadar çok yol kat etti.
PHP'nin açılımı yıllar önce Personel Home Page olsada günümüzde PHP'nin açılımı Hypertext Preprocessor olarak bilinmektedir.
PHP Web tabanlı bir programlama dilidir. Web sayfalarının Backend kısmıyla ilgilenir. Yani PHP, web sayfalarında arka planda çalıştığından dolayı,
sayfaların görünümleri ile ilgilenmez.
Peki bu PHP Nasıl Çalışır?
Örneğin; Facebook.com adresine giren bir kullanıcı için tarayıcı facebook.com sunucusundan bir istekte bulunur. Bu istek sunucuya ulaştığında, sunucu kullanıcının talepte bulunduğunu dosyayı yorumlar ve HTML olarak çıktısı oluşturur. Daha sonra sunucu bu HTML çıktıyı talep eden kullanıcıya gönderir ve kullanıcının tarayıcısında bu çıktı görüntülenir.
Eğer kullanıcı sayfanın kaynak kodlarını görüntülemeye çalışırsa HTML,CSS ve JavaScript
gibi dillere ait kodları görebilir. PHP kodlarını göremez. Çünkü çalışma motoru hiçbir PHP komutunu tarayıcıya göndermez.
Bilgisayarınızda PHP programlama yapmak istiyorsanız Local bir host'a ihtiyacınız olacaktır. Xampp indirebilirsiniz.
Ek olarak; PHP kodlarınızı rahatça yazabilmek için IDE veya Editör kullanabilirsiz. PhpStorm ve VSCode tavsiye edebilirim.
PHP Dosya Uzantısı Nedir?
PHP genellikle .php dosyalarından oluşturulur.
PHP'ye Giriş
Örnek 1.0
<?php
kodlar buraya yazılır.
?>
Örnek 1.0'da gördüğünüz üzere PHP'de kodlar <?php açılış tag'ı ve ?> tag'ı aralarına yazılır.
PHP 7.0.0 sürümünden sonra <%, %>, <%= ASP etiketleri ve <script language="php"> betik etiketi PHP'den kaldırıldı.
Örnek 1.1
<?php
echo "Hello World";
?>
Yukarıdaki örnek 1.1'de echo ibaresi PHP'nin hazır fonksiyonlarından bir tanesidir. PHP'de fonksiyon kavramını ileriki ünitelerde göreceğiz. echo PHP'de bir değişkenin ekrana yazdırmak için kullanılan fonksiyonudur.
Ekrana yazdırmak için yalnızca echo fonksiyonu yoktur. Bunun gibi bir çok fonksiyon'da mevcuttur.
print ,printf() ,print_r() ,var_dump() gibi.
echo ve print iki fonksiyonda aynı görevi görür. İkiside ekrana istenilen bir şeyi yazmayı sağlar. print_r() ve var_dump() bizlere değişken değerleri hakkında detaylı bilgi verirler.
print_r() dizi değişkenleri, var_dump() ise değişkenlerin veri tipleri hakkında bilgi verir.
printf ise biçimlendirme ve dönüştürme işlemleri yapar.
PHP'de Yorum Satırları
Yorum satırları program kodlarının ne işe yaradıkları hakkında kısa bilgiler verirler. Başkaları yazılan kodların ne işe yaradığı hakkında bilgi edinirler.
// tekli yorum satırı.
# tekli yorum satırı.
/*
Çoklu yorum satırı.
Çoklu yorum satırı.
Çoklu yorum satırı.
*/
PHP'de Değişkenler
Değişkenler verilerin taşınması ve tanımlanması için kullanılan bir veya birden fazla karakterle isimlendirilen kod parçalarıdır. PHP'de değişken isimleri $ işareti ile başlar ve tanımlanır.
Örneğin;
<?php $customerName = "B1n0ry"; ?>
Yukarıdaki örnekte $customerName değişken adı, "B1n0ry" ise değişkenin değeridir.
PHP'de değişkenler harfe duyarlıdırlar. (case sensitive) yani $Name ile $name aynı değişken değillerdir. İkiside farklı birer değişkendir.
PHP'de değişkenler ,-.*+/% gibi semboller içermezler.
PHP'de değişkenler alt çizgi ( _ ) ile başlyabilir veya değişkenlerin içerisinde veya her hangi bir yerinde
alt çizgi ( _ ) kullanılabilir.
PHP'de değişkenler sayı ile başlayamaz. Sayılarla başlayan değişkenler PHP için özel değişkenlerdir.
PHP'de Veri Türleri
Integer = Tamsayı 4 veya 4096 gibi
Float = Kayan noktalı sayılar 3,14 gibi
String = alfa numerik matematiksel işlem yapılmayan
Boolean = Mantıksal 1 veya 0 değerini alır.
Array = Dizi. Matematiksel matrislere benzer.
Null = Değeri olmayan değişken anlamına gelir.
Object = Nesnenin örneğini tutan veri türüdür.
Resource = Harici bir öz kaynağa bir gönderim içeren özel bir değişkendir.
PHP'de Sayılarla Çalışma
+ = Toplama
- = Çıkarma
* = Çarpma
/ = Bölme
% = Mod Alma
Örnek;
<?php
$urun_adet = 10;
$urun_fiyat = 20.99;
$urun_kdv = 18;
$fiyat = $urun_fiyat * $urun_adet;
$toplam = $fiyat + $fiyat * ($urun_kdv/100);
echo "KDV Dahil $toplam TL";
?>
Program Çıktısı
KDV Dahil 247.682 TL
PHP'de Atama ve İşlem Operatorleri
Atama operatörü =
İşlem operatörleri ( +=, -=, /=, *= %=, .= )
$a = 2; $a değişkenin tuttuğu değer 2 dir.
$a++; $a değişkenin tuttuğu değeri 1 artırılır, sonuç 3 olur.
$a +=10; $a değişkenin tuttuğu değer 10 ile toplanır, sonuç 13 olur.
PHP'de Atama ve Eksiltme Operatörleri
Döngülerde sıklıkla kullanılır. Bir sayı değerinin kontrol amaçlı sürekli artması veya bir sayı değerinin sürekli azaltılması işlemlerinde kullanılır. for(), while() veya foreach() döngülerinde bunu görebiliriz.
++$a, kendisi hariç bir artırır. $a'nın değeri tamamen 1 artırılır.
$a++ Bir artırılır. $a'nın değeri 1 artırılır, fakat esas değeri değiştirmez.
eksilerde ona nazaran aynıdır.
range() Fonksiyonu
Belli bir aralıkta bir dizi oluşturur. Kullanımı aşağıda verilmiştir.
range(başlangıç, bitiş, aralık)
Örnek:
<?php
print_r(range(0, 10, 2));
?>
Sonuç:
Array ( [0] => 0 [1] => 2 [2] => 4 [3] => 6 [4] => 8 [5] => 10 )
number_format() Fonksiyonu
Sayıyı binlik bölümlerine ayırır. Özellikle alış veriş sepetlerinde ürünlerin toplam ödeme fiyatlarını formatlamak için kullanılır. Her ülkenin sayı biçimi farklı olacağından, sayıları ülkelere göre formatlaya biliriz.
Türkiye'de nokta (.) binlik, virgül (,) ise ondalık ayracıdır.
Kullaımı aşağıda verilmiştir.
number_format(sayı, ondalık hane sayısı, 'ondalık ayırıcı', 'binlik ayırıcı');
Örnekler;
$sayi = 20864;
echo number_format($sayi); //Sonuç = 20,864
echo "<br>";
echo number_format($sayi, 2); //Sonuç = 20,864.00
echo "<br>";
echo number_format($sayi, 2, ',', '.'); //Sonuç = 20.864,00
$sayi2 = 3096.50;
echo number_format($sayi2); //Sonuç = 3,097
echo "<br>";
echo number_format($sayi2, 2, ',', '.'); //Sonuç = 3.096,50
PHP'de Sayıları Yuvarlayan Fonksiyonlar
<?php
echo floor(12.456); //Noktadan sonrakini dikkate almaz. Sonuç: 12
echo ceil(12.456); //Bir üste yuvarlar. Sonuç: 13
echo round(12.656); // Noktadan sonraki sayı 5 ve üstü ise tam sayıya çevirir. Değilse bir alt sayıya çevirir. Sonuç: 13
?>
PHP'de rastgele Sayı Üreten Fonksiyonlar
mt_srand(), mt_rand(), srand(), rand()
Örnek:
<?php
echo rand(); // Sonuç: 1954537125
?>
PHP'de Matematik İşlemi Yapan Fonksiyonlar
sqrt() = karakök
pow() = üst alma
abs() = mutlak değer
pi() = pi sayısı
max() = en büyük sayı
min() = en küçük sayı
exp() = e sayısının kuvvetini alır
log() = logaritma hesaplar
log10() = 10 tabanında logaritma hesaplar
PHP'de Veri Türünü Öğrenme
Veri türünü öğrenmek için gettype fonksiyonundan yararlanabiliriz.
Örnek:
<?php
$name = "B1n0ry";
print gettype($name); //Sonuç string
?>
PHP'de Veri Türünü Değiştirme
Veri türünü değiştirmek için settype() fonksiyonu kullanılır.
Örnek:
<?php
$number = 6.90;
settype($number, 'integer');
print $number; // Sonuç: 6
?>
Bu fonksiyonu kullanmadan da veri türlerini değiştirebiliriz.
Örnek:
<?php
$fiyat = "10.55 TL";
$intCevir = (int)$fiyat;
$floatCevir = (float)$fiyat;
echo $intCevir . '|' . $floatCevir; // Sonuç : 10|10.55
?>
#Yukarıdaki nokta (.) birleştirme operatörüdür.
PHP'de Değişken Değerini Yok Etmek
PHP'de bir değişkeni yok etmek için Unset() fonksiyonunu kullanabiliriz. Unset() fonksiyonu bir değişkenin değerini tamamen tanımsız yapar yani yok eder.
Örnek:
<?php
$sayi = 123;
echo $sayi; //Sonuç: 123
unset($sayi);
echo $sayi; /Sonuç: Notice: Undefined variable
?>
Last edited: